دریچه منهول یکی از اجزا مهم در زیرساخت شهری است. با وجود این‌که این دریچه ها از موادی ساخته می‌شوند تا عمر طولانی‌تری داشته باشند ولی هر از چند گاهی نیاز به تعویض دارند. مسائلی مانند میزان ترافیک و جنس دریچه می‌تواند در طول عمر آن اثر بگذارد، باید بدانید که دریچه منهول چدن هر 30 تا 50 سال یک‌بار نیاز به تعویض دارد و مسائلی مانند رطوبت عمر آن را کاهش می‌دهد.
مواد به‌کار رفته در دریچه منهول اصلی‌ترین فاکتور در طول عمر آن است. دریچه منهول چدن که رایج‌ترین نوع آن است می‌تواند تا 50 سال نیز بدون مشکل کار کند. اما جنس دریچه فاضلاب به محیط و میزان ترافیک نیز بستگی دارد و همه‌چیز نیست.
دریچه منهول چدنی
سال‌ها است که از دریچه منهول چدنی استفاده می‌شود. این آلیاژ به دلیل مقرون‌به‌صرفه بودن و طول عمر بالا رایج‌ترین متریال برای ساخت این دریچه‌ها است.
اما موضوع مهمی که طول عمر دریچه‌های چدنی را کاهش می‌دهد، رطوب است. متاسفانه چدن در مناطق با رطوب زیاد، زودتر دچار خوردگی می‌شود. اندود کردن دریچه منهول چدنی باعث می‌شود تا در طولانی مدت رطوبت اثر کم‌تری روی فلز بگذارد.
دریچه منهول فولادی
فولاد در برابر زنگ زدگی و خوردگی استقامت بالایی دارد و دریچه‌های فولادی می‌توانند گزینه مناسبی باشند.
مشخصا طول عمر دریچه منهول فولادی از دریچه چدنی بیشتر است. اما با توجه به گران‌تر بودن آلیاژ فولاد بسیاری افراد ترجیح می‌دهند از آن استفاده نکنند.
همچنین داشتن یک دریچه منهول فولادی ریسک سرقت آن را نیز بالاتر می‌برد چرا که سارقان به دنبال فلزات ارزشمند‌تر هستند.
دریچه منهول کامپوزیت
جدیدترین ماده برای ساخت دریچه منهول کامپوزیت و پلی‌اتیلن است و قابلیت آن را دارد تا سال های آتی دریچه کامپوزیت جای دریچه منهول چدن را بگیرد.
این ماده در برابر رطوبت و خوردگی مقاوم است اما امکان دارد در برابر ترافیک شدید کم‌تر مقاوم باشد. در شرایط ایده‌آل دریچه منهول کامپوزیت طول عمری مناسب دارد و می‌تواند بین 30 تا 50 سال بدون مشکل کار کند.
عوامل موثر بر طول عمر دریچه منهول
از آب‌وهوا گرفته تا نوع کاربری و ترافیک و فشار وارده به دریچه، همگی می‌توانند باعث کاهش طول عمر دریچه منهول شوند.
از دیگر مسائلی که ممکن است باعث تخریب دریچه منهول چدنی شوند، میتوان به وارد شدن ضربات ناگهانی و سهمگین اشاره کرد. دریچه منهول نیز مانند هر وسیله دیگری نیاز به نگهداری مناسب دارد و با رسیدگی‌های به موقع و مناسب میتوان نیاز به دریچه جدید را تا سالیان زیاد به تعویق انداخت.
تاثیر شرایط آب‌وهوایی بر طول عمر دریچه منهول
بهترین منطقه آب‌وهوایی برای استفاده از دریچه منهول چدنی مناطق خشک هستند. در مناطق پر باران این انتظار می‌رود تا چدن به کار رفته در دریچه زودتر دچار خوردگی شود و نیاز به تعویض پیدا کند.
از بین تمامی متریال قابل استفاده برای دریچه فاضلاب، فولاد بیش‌ترین مقاومت را در برابر ناملایمات آب‌وهوایی دارد. در یک شرایط آب و هوایی عادی میتوان انتظار داشت که فولاد تا 100 سال نیز مقاومت کند.
اگر در مناطق آب‌وهوایی پربارش و یا مرطوب زندگی می‌کنید بهتر است در دوره‌های کوتاه‌تری سلامت دریچه منهول مناطق را چک کنید تا از خطرات احتمالی پیش‌گیری به عمل آید.
فلزات در برابر اسید‌ها بسیار آسیب پذیر هستند و ریختن اسید بر روی دریچه فولادی یا دریچه منهول چدن می‌تواند به سرعت درپوش‌ها را از بین ببرد. استفاده از لایه‌های محافظتی می‌تواند از بروز این مشکلات جلوگیری به‌عمل آورد.
استفاده از فریم‌های محافظ می‌تواند در قرارگیری مناسب دریچه نیز نقش مثبتی داشته باشد و از تولید صدا‌های ناهنجار هنگام عبور از روی دریچه جلوگیری کند. همچنین داشتن یک لایه محافظتی می‌تواند در ضدسرقت کردن دریچه نیز موثر باشد.
پیش از هر اقدامی بهتر است برای نوع کاربری دریچه تحقیق مناسبی صورت بگیرد. میزان فشار و عبور و مرور وارده بر دریچه، نوع آب‌وهوای منطقه و احتمال برخورد با مواد شیمیایی یکی از مهم‌ترین نکاتی است که باید باتوجه به آن‌‌ها نوع دریچه خود را انتخاب کنید.
برخورد نور آفتاب با دریچه در طولانی مدت نیز یکی دیگر از فاکتور‌های قابل بررسی است. به‌عنوان مثال دریچه منهول چدن خاکستری مقاومت بالاتری نسبت به مواد شیمیایی و اسید‌ها دارد.
نگهداری مناسب از دریچه منهول چدنی یک جنبه بسیار حیاتی در عملکرد و طول عمر این تجهیزات است. اهمیت این موضوع برای برنامه‌های مدیریتی و عملیاتی وابسته به سیستم فاضلاب از اهمیت بالایی برخوردار است.
حفظ عمر مفید: نگهداری منظم و صحیح می‌تواند عمر مفید دریچه منهول چدن را به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش دهد. اقدامات نگهداری شامل تمیزی، بازرسی‌های دوره‌ای، و تعمیرات به موقع است.
افزایش کارایی: در صورت نگهداری مناسب، عملکرد دریچه‌های منهول به بهترین شکل حفظ می‌شود. این امر به بهبود جریان فاضلاب، جلوگیری از نشت و کاهش احتمال خرابی‌ها کمک می‌کند.
کاهش هزینه‌ها: بهره‌وری بیشتر از دریچه منهول و اجتناب از تعمیرات غیرمنتظره، می‌تواند به کاهش هزینه‌های عملیاتی و تعمیری همراه باشد.
ایمنی و پایداری: نگهداری صحیح از دریچه‌های منهول ایمنی سیستم فاضلاب را تضمین می‌کند و تاثیرات احتمالی خرابی‌ها را کاهش می‌دهد.
اطمینان از عملکرد: با انجام نگهداری منظم، میتوان از عملکرد بهینه دریچه منهول چدنی اطمینان حاصل کرد و خطرات احتمالی را کاهش داد.
جمع‌بندی
انتخاب جنس مناسب برای بدنه دریچه‌های منهول بسیار حیاتی است. استفاده از مواد مقاوم در برابر ضربه، خوردگی و فشار، مانند آلیاژهای آهنی مخصوص، به طول عمر بیشتر و عملکرد بهتر کمک می‌کند.
تعیین نوع کاربری دریچه منهول چدن بسیار اهمیت دارد. انتخاب دریچه‌هایی با ساختار و خصوصیات مناسب برای محیط کاری مورد نظر، موجب کارایی و طول عمر بالاتر می‌شود. برنامه‌ریزی منظم برای نگهداری و تعمیرات دوره‌ای می‌تواند از کاهش خرابی‌ها و افزایش طول عمر مفید دریچه‌های منهول جلوگیری کند.
