در زیر پوست شهر، شبکه‌ای پیچیده و حیاتی جریان دارد که نقشی اساسی در حفظ سلامتی و بهداشت عمومی ایفا می‌کند.
علت جمع آوری فاضلاب شهری این شبکه، سامانه جمع‌آوری فاضلاب نامیده می‌شود و وظیفه‌ای خطیر بر عهده دارد:
جمع‌آوری و انتقال فاضلاب از منازل، ادارات و دیگر اماکن به محل تصفیه یا دفع. این شبکه شگفت‌انگیز از لوله‌ها، منهول‌هایی با دریچه کامپوزیت، ایستگاه‌های پمپاژ و تجهیزات جانبی تشکیل شده است
که به صورت شبانه‌روزی و خستگی‌ناپذیر در حال فعالیت هستند تا فاضلاب را از محیط زندگی ما دور کنند.
سلامت عمومی: فاضلاب حاوی میکروب‌ها و آلاینده‌های مضری است که می‌تواند به راحتی بیماری‌های مختلف را به انسان منتقل کند.
محیط زیست: رهاسازی فاضلاب در محیط زیست، می‌تواند به آلودگی آب‌ها، خاک و هوا منجر شود و به اکوسیستم‌های طبیعی آسیب برساند.
بهداشت شهری: فاضلاب راکد و بدون لوله‌کشی، علاوه بر بوی نامطبوع و ایجاد منظره نامناسب، می‌تواند محل تجمع حشرات و جوندگان موذی باشد.
شبکه جمع‌آوری فاضلاب، با انتقال سریع فاضلاب از مناطق مسکونی به حفظ بهداشت و پاکیزگی شهر و جلوگیری از شیوع بیماری‌ها و حفظ سلامت جامعه جلوگیری کمک می‌کند.
نقش منهول‌ها در علت جمع آوری فاضلاب شهری
شبکه‌های جمع‌آوری فاضلاب از طریق دریچه منهول قابل دسترسی هستند. منهول‌ها نقشی کلیدی دارند و به مثابه دریچه‌هایی به سوی این دنیای زیرزمینی عمل می‌کنند. هر منهول از چند بخش اصلی تشکیل شده است:
دریچه: دریچه‌ای که روی منهول قرار می‌گیرد و امکان دسترسی به داخل آن را فراهم می‌کند. دریچه‌های منهول از متریال‌های مختلفی از دریچه کامپوزیت و دریچه منهول چدنی ساخته می‌شوند.
میله یا شفت ورودی آدم‌رو: این بخش عمودی، محل ورود افراد به داخل منهول برای انجام امور بازرسی، تعمیرات و لایروبی است.
کفی منهول: این بخش پایینی منهول، محل اتصال لوله‌های فاضلاب و هدایت فاضلاب به سمت مقصد نهایی است.
فاصله نصب دریچه کامپوزیت در طول شبکه فاضلاب، بر اساس قطر لوله‌ها تعیین می‌شود. برای لوله‌های با قطر 500 میلی‌متر و کمتر، این فاصله بین 90 تا 120 متر است، در حالی که برای لوله‌های با قطر 600 میلی‌متر و بیشتر، این فاصله بین 120 تا 150 متر خواهد بود.
نقش شهرداری در سامانه جمع‌آوری فاضلاب
طراحی و ساخت: شهرداری وظیفه طراحی، ساخت و نگهداری از شبکه جمع‌آوری فاضلاب را بر عهده دارد. این امر شامل احداث لوله‌ها، منهول‌ها، ایستگاه‌های پمپاژ و سایر تجهیزات جانبی می‌شود.
نظارت و کنترل: شهرداری بر کیفیت فاضلاب ورودی به شبکه و همچنین بر فرآیند تصفیه آن نظارت و کنترل می‌کند تا از رعایت استانداردهای زیست‌محیطی اطمینان حاصل یابد.
بهره‌برداری و نگهداری: شهرداری همچنین مسئول بهره‌برداری و نگهداری از این شبکه است. این امر شامل نظافت و لایروبی لوله‌ها، تعمیر و بازسازی تجهیزات و رفع انسدادها می‌شود.
شبکه جمع‌آوری فاضلاب، گوهری پنهان در زیر شهر است که نقشی حیاتی در حفظ سلامتی، بهداشت و پاکیزگی محیط زندگی ما ایفا می‌کند و از طریق دریچه کامپوزیت قابل دسترسی است. با درک اهمیت این شبکه و همکاری با مسئولان شهری، می‌توانیم به حفظ و ارتقای آن کمک کنیم.
با انواع شبکه‌های جمع‌آوری فاضلاب
در اعماق تاریکی هر شهری، هزارتویی از لوله‌ها و کانال‌ها به صورت پنهان فعالیت می‌کنند و وظیفه جمع‌آوری و انتقال فاضلاب بر عهده دارند. علت جمع آوری فاضلاب شهری
این شبکه‌ها در انواع مختلفی اجرا می‌شوند که مزایا و معایب هر روش را باید به دقت بررسی کرد تا بتوان بهترین نوع آن را انتخاب کرد. انتخاب نوع شبکه جمع‌آوری فاضلاب با دریچه کامپوزیت به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
سطح زندگی ساکنین: در مناطق با سطح زندگی بالا، معمولا از شبکه‌های مجزا استفاده می‌شود.
سیستم آبرسانی: اگر سیستم آبرسانی از نوع ثقلی باشد، احتمال استفاده از شبکه‌های مشترک بیشتر است.
میزان بارندگی: در مناطق با بارندگی زیاد، شبکه‌های نیمه مجزا یا مجزا برای جمع‌آوری فاضلاب به کار می‌روند.
توپوگرافی منطقه: در مناطق کوهستانی، از شبکه‌های مجزا یا نیمه مجزا استفاده می‌شود.
نوع سطوح خیابان‌ها و پیاده‌روها: در مناطق با معابر عریض، شبکه‌های مجزا یا نیمه مجزا مناسب‌ترین گزینه به شمار می‌روند.
سه نوع اصلی شبکه جمع‌آوری فاضلاب با دریچه کامپوزیت عبارت اند از:
در این نوع شبکه، دو سیستم لوله‌کشی مجزا برای جمع‌آوری فاضلاب و روان‌آب‌های سطحی وجود دارد.
فاضلاب به تصفیه‌خانه منتقل می‌شود و روان‌آب‌های سطحی به طور مستقیم در رودخانه یا دریاچه دفع می‌شوند.
بهداشت عمومی را به دلیل جداسازی فاضلاب از روان‌آب‌های سطحی ارتقا می‌دهد.
بار تصفیه‌خانه را کاهش می‌دهد.
احتمال آلودگی منابع آب را به حداقل می‌رساند.
ساخت و نگهداری آن با صرف هزینه‌های بیشتری همراه است.
نیاز به فضای بیشتری برای احداث دو شبکه مجزا دارد.
در مناطق با معابر باریک، اجرای آن دشوارتر است.
در این نوع شبکه با دریچه کامپوزیت، فاضلاب و روان‌آب‌های سطحی در یک سیستم لوله‌کشی مشترک جمع‌آوری و به تصفیه‌خانه منتقل می‌شوند.
مزایا این شبکه عبارت اند از:
هزینه ساخت و نگهداری آن کمتر است.
به فضای کمتری برای احداث نیاز دارد.
در مناطق با معابر باریک، اجرای آن آسان‌تر است.
اما این شبکه معایبی نیز دارد. از جمله معایب شبکه جمع‌آوری فاضلاب مشترک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بهداشت عمومی را به دلیل مخلوط شدن فاضلاب با روان‌آب‌های سطحی کاهش می‌دهد.
بار تصفیه‌خانه را بالا می‌برد.
احتمال آلودگی منابع آب را بیشتر می‌کند.
شبکه جمع‌آوری فاضلاب نیمه مجزا
در این نوع شبکه، فاضلاب و روان‌آب‌های سطحی اولیه در یک سیستم لوله‌کشی مشترک جمع‌آوری می‌شوند.
اما اگر حجم روان‌آب‌ها از حد معینی بیشتر شود، مازاد آن به وسیله کانال‌های روباز جمع‌آوری و به طور جداگانه دفع می‌شود.
شبکه جمع‌آوری فاضلاب نیمه مجزا با دریچه کامپوزیت تا حدی از مزایای هر دو شبکه مجزا و مشترک را دارا است.
علاوه براین، در مناطقی که بارندگی متوسط دارند، گزینه‌ای مناسب به حساب می‌آید.
هیچ کدام از این روش‌ها بدون نقص نیستند و هر کدام معایب خاص خود را دارند.
معایب این روش جمع‌آوزی فاضلاب عبارت اند از:
نیاز به ساخت کانال‌های روباز دارد که ممکن است از نظر زیبایی‌شناسی مطلوب نباشد.
در مناطق با بارندگی زیاد، کارایی لازم را ندارد.
به صورت کلی، انتخاب نوع مناسب شبکه جمع‌آوری فاضلاب با دریچه کامپوزیت برای هر شهر یا منطقه، نیاز به بررسی دقیق عوامل مختلف و انجام مطالعات کارشناسی دارد.
با انتخاب شبکه مناسب، می‌توان به حفظ بهداشت عمومی، ارتقای کیفیت محیط زیست و صرفه‌جویی در هزینه‌ها کمک کرد.
جمع‌بندی
جمع‌آوری و دفع بهداشتی فاضلاب شهری با دریچه کامپوزیت، نقشی حیاتی در حفظ سلامتی، بهداشت و محیط زیست ایفا می‌کند.
فاضلاب، حاوی میکروب‌ها و آلاینده‌های مضری است که می‌تواند به راحتی بیماری‌های مختلف را به انسان منتقل کند.
رهاسازی فاضلاب در محیط زیست، می‌تواند به آلودگی آب‌ها، خاک و هوا منجر شود و به اکوسیستم‌های طبیعی آسیب برساند.
